Σωτήριος Καλαμίτσης

Εταιρεία Δικηγόρων

ΝΟΜΟΤΥΠΗ ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΙΣΧΥΡΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ

Κατά το άρθρο 240 ΚΠολΔ «Για την επαναφορά ισχυρισμών που υποβλήθηκαν σε προηγούμενη Συζήτηση στο ίδιο ή ανώτερο δικαστήριο, αρκεί η επανυποβολή τους με σύντομη περίληψη και αναφορά στις σελίδες των προτάσεων της προηγούμενης Συζήτησης που τους περιέχουν. Οι προτάσεις της προηγούμενης Συζήτησης προσκομίζονται απαραιτήτως σε επικυρωμένο αντίγραφο.» Παγίως νομολογεί ο Άρειος Πάγος ότι «… συρραφή και ενσωμάτωση ολόκληρου του κειμένου των προτάσεων, που είχαν υποβληθεί στον πρώτο βαθμό, στις προτάσεις για το εφετείο, χωρίς ειδική μνεία στις τελευταίες των ισχυρισμών που επαναφέρονται σε σύντομη περίληψη και αναφορά στις σελίδες των πρώτων που τους περιέχουν, δεν συνιστά νόμιμο τρόπο επαναφοράς των ισχυρισμών.» [ΑΠ 531/2005 – περίληψη αυτής σε Δ 36, 1201, το δε πλήρες κείμενο στη NOMOS, βλ. και ΑΠ 378/2004, 575/2014 ΝΟΜΟS]. Για την παραδεκτή, λοιπόν, επαναφορά ισχυρισμού που προβλήθηκε σε προηγούμενη συζήτηση, απαιτείται επανυποβολή αυτού με τις προτάσεις της νέα συζήτησης, κατά τρόπο σαφή και ορισμένο, με σύντομη περίληψη, αναφορά στις περιέχουσες αυτόν σελίδες των προτάσεων της προηγούμενης  συζήτησης και προσαγωγή κεκυρωμένου αντιγράφου των προτάσεων [ΑΠ 695/1990 ΝοΒ 40, 68 – ΑΠ 326/1988 ΝοΒ 37, 246 – ΑΠ 762/1989 ΕΕΝ 1990, 204 – ΑΠ 21/1985 ΕλΔνη 26, 1323 – ΑΠ 25/1983 Δ14, 597 – ΕΑ 5084/2001 ΕλΔνη 2003, 1415].

Εξ άλλου, «[δ]εν είναι […] νόμιμη η κατ’ έφεση επίκληση εγγράφου, προς άμεση ή έμμεση απόδειξη, όταν στις  προτάσεις ενώπιον του Εφετείου περιέχεται γενική μόνο αναφορά σε όλα τα  έγγραφα που ο διάδικος είχε επικαλεστεί και προσαγάγει πρωτοδίκως, χωρίς παραπομπή σε συγκεκριμένα μέρη των επανυποβαλλόμενων πρωτόδικων   προτάσεων όπου περιέχεται σαφής και ορισμένη  επίκληση του εγγράφου.» [ΟλΑΠ 9/2000 ΑΡΧΝ 2001, 413 – Δ/ΝΗ 2000, 668 – ΕΕΝ 2000, 353, βλ. και ΟλΑΠ23/2008 ΝΟΜΟΣ – ΑΠ 953/2005 NOMOS – ΑΠ 948/2005 NOMOS – ΑΠ 418/2004 ΕΕργΔ 2005, 367 – ΑΠ 584/2006 Δ 37, 1185 – ΑΠ 631/2006 Δ 37, 1181 – ΑΠ 1679/2006 ΔΕΝ 2007, 231 – ΑΠ 746/2007 ΕΠολΔ 2008, 328]. 1

Επομένως, η ενσωμάτωση (κυριολεκτικώς ή δια παραπομπής) στις προτάσεις της νέας συζήτησης αυτούσιων των προτάσεων προηγούμενης συζήτησης, με γενική και αόριστη αναφορά στις τελευταίες και χωρίς την προσκομιδή μετ’ επικλήσεως ιδιαίτερου κεκυρωμένου αντιγράφου τους αποτελεί απαράδεκτη επίκληση/επαναφορά των ισχυρισμών που προβλήθηκαν και των αποδεικτικών μέσων που προσκομίσθηκαν στην προηγούμενη συζήτηση, τα οποία (ισχυρισμοί και αποδεικτικά μέσα) δεν πρέπει να ληφθούν υπόψιν, άλλως η εκδοθησόμενη απόφαση θα είναι αναιρετέα κατ’ άρθρο 559§8 και 559§11 ΚΠολΔ. Διευκρινίζεται, ωστόσο ότι δεν πρόκειται « για ανεπίτρεπτη ενσωμάτωση, όταν στο κείμενο των προτάσεων της κατ’ έφεση δίκη εμπεριέχεται, αυτούσιο ή μη, και το κείμενο των προτάσεων προηγούμενης συζήτησης ενοποιημένων σε ενιαίο ολικό κείμενο, το οποίο χαρακτηρίζεται και υποβάλλεται μόνο ως προτάσεις ενώπιον του εφετείου με αίτημα την παραδοχή ή απόρριψη της έφεσης, καλύπτεται δε το ενιαίο κείμενο προτάσεων από την υπογραφή του συντάκτη τους ως πληρεξουσίου δικηγόρου του αντίστοιχου διαδίκου κατά τη δευτεροβάθμια δίκη (ΑΠ. 476/2011, ΑΠ 865/2009). Σε αυτή την περίπτωση είναι νόμιμη η επίκληση ενώπιον του εφετείου των εγγράφων, τα οποία αναφέρονται κατά τρόπο ειδικό, σαφή και ορισμένο στο μέρος του ενιαίου κειμένου των προτάσεων της κατ’ έφεση δίκης, που έχει ληφθεί με τεχνική αναπαραγωγή από τις προτάσεις προηγούμενης συζήτησης, αφού πρόκειται για άμεση και ειδική επίκληση των εγγράφων απευθείας με τις εφετειακές προτάσεις, και όχι για έμμεση επίκληση με αναφορά στις προτάσεις προηγούμενης συζήτησης ως αυτοτελή και διακριτή διαδικαστική πράξη.» [ΑΠ 1509/2014 ΕπολΔ 2014, 727].

ΣΩΚΕΔ 28.05.2015

  1.  αντίθετη άποψη ως προς την επαναφορά αποδεικτικών μέσων από τον Κων/νο Καλαβρό εις ΕΠολΔ 2008, 329 [παρατηρήσεις επί της ΑΠ 746/2007 ΕΠολΔ 2008, 328].